Anne karnındaki bebeğin cinsiyetinin, tam olarak ne zaman kesinleştiğini hiç düşünmüş müydünüz? Bebeğin anne rahmine düşer düşmez kız mı ya da erkek mi olduğunun belli olduğunu düşünüyorsanız, epey yanılıyorsunuz. Çünkü durum hiç tahmin ettiğiniz gibi değil.
Bu cümleleri okuduktan sonra “Nasıl yani?” dediğinizi duyar gibiyiz. Aslında anne karnındaki bebek ilk etapta ister erkek ister kız doğacak olsun, tamamen aynı görünecek şekilde büyür. Cinsiyet ise sonraki haftalarda belli olur.
Peki ilk zamanlar, annemizin rahmine aynı cinsiyette düşmemiz nasıl açıklanabilir?
Hepimizin bildiği gibi bir erkek ve bir kadın minik bir insan oluşturduğunda, her birinin genetik bilgileri %50’ye %50 olarak birleşir.
Hem kadından hem de erkekten 23 kromozom bir araya gelir ve toplamda 46’sından seçilen bir çift kromozom, bebeğin cinsiyetini belirlemede rol oynar. Eğer biri anneden biri de babadan olmak üzere 2X kromozomu birleşirse, bebeğin cinsiyeti kız olur.
Bu kromozomlardan birinin Y olduğu durumda ise bebek, erkek olarak dünyaya gelir. Yani sonuç olarak kız ve erkek cinsiyet, anne ve babanın genlerine göre şekillenir.
Aslında buradaki kilit nokta da bu birleşim esnasında Y kromozomunun, hemen değil de sonradan devreye girmesidir.
Hatta embriyonik gelişimin ilk 5-6 haftası, sadece X kromozomuna atfedilir ve cinsiyeti kız olacak bebekler, sadece X kromozomunun etkisiyle embriyodan tam gelişime ulaşana kadar büyümeyi sürdürür.
Erkek bebeklerde ise bu 5-6 haftalık sürenin ardından Y kromozomu üzerinde, SRY ismi verilen bir gen aktifleşir ve X kromozomunun bazı özelliklerini engeller. Aynı zamanda genetik baskınlık yoluyla testisler gibi erkek fizyolojik özellikleri de empoze edilir.
Ancak SRY geni aktif olmazsa, penis yerine klitorisin oluşumu gibi kadın fenotipinin ve fiziksel görünümünün devam edeceği bir durum ortaya çıkar ve bebek, kız olur.
Penis ve klitoristen ziyade meme uçları da bu cinsiyet oluşumuna göre şekillenir.
Dünyaya gelmeye hazırlanan bebekteki meme uçları, SRY geninin aktif olmasından önce o kritik olan 5-6 hafta boyunca oluşur. Bu da aslında erkek ve kadın olmak üzere hepimizin meme uçlarına sahip olduğunu fakat kadınlarınkinin, çeşitli hormonal gelişmelerle şekillendiği görülür.
Özetle hepimiz, anne karnındaki hayata dişi olarak başlarız. Eğer fetüste Y kromozomu yoksa embriyo dişi olarak gelişmeye devam eder. Ancak Y kromozomu mevcutsa erkek cinsiyet hormonu olan testosteron, göğüslerin tam gelişimini yalnızca meme uçlarıyla sınırlandırır ve bununla birlikte klitoris de penis hâline gelir.
