Kış uykusuna yatan hayvanlar, belli bir süre sonra kendiliğinden uyanıyor. Peki uyanacakları bu zamanı tam olarak nasıl anlıyorlar?
Kış uykusuna yatan tüm hayvanlar aynı anda uyanmıyor; uykunun uzunluğu, hayvanın türüne ve yaşam alanına göre değişiyor. Yine de aynı yaşam alanındaki aynı türlerin, birlikte uyandığı aşikâr.
Nasıl oluyor da alarmları çalmış gibi kış uykusunun bittiğini anlayarak uyanıp hayatlarına devam ediyorlar?
Uyanma sinyalleri, içlerinden geliyor.
Biyolojik saat, hayvanlarda da var. Bu biyolojik saat, pek çok şeyi anlayabiliyor. Mesela günlerin uzadığını, kısaldığını; hava değişikliğini algılıyor. Böylece hayvanların metabolik faaliyetleri düzenleniyor. Kış uykusunun ne zaman biteceğini belirliyor.
Metabolizmanın etkisi büyük.
Tahmin edebileceğiniz üzere kış uykusuna yatan hayvanların metabolizması ile vücut ısısı normaldeki gibi kalmıyor. İkisi de epey düşüyor. Hatta vücut ısıları sıfır dereceye kadar inebiliyor.
Bahar ayları gelip de sıcaklık arttığında, vücut ısıları ve metabolizmaları da yükseliyor. Bir nevi alarmları çalıyor ve uyanıyorlar.
Zamanla evrimsel adaptasyon da geçirmiş olabilirler.
Kimi hayvan türünün kış uykusu, genetik yapısına bağlı olarak belli bir zamanda sona eriyor. Bu, evrimsel adaptasyon olarak, çevresel koşulların uygun olduğu zamanda uyanmalarını sağlıyor. Mesela dağ sıçanları, kış uykusuna yattıktan 180 gün sonra uyanıyor.
İşte tüm bu faktörler, hayvanların kış uykusundan ne zaman uyanacaklarını belirliyor.
