Yeni bir bilimsel çalışma, Dünya‘nın iç çekirdeğinin yakın vakitte dönmeyi bıraktığını ve aykırısı istikamette dönmeye başladığını öne sürüyor. Değişen dönüş tarafının yıldan yıla dalgalanma yaşayan gün uzunluklarıyla da bir alakası olabileceği de söz ediliyor. Fakat bu değişimin insanları ve gezegeni olumsuz bir halde etkilemesi beklenmiyor. Dünya’nın çekirdeği aykırı istikamette dönmeye başladı
Nature Geoscience bilim mecmuasının Ocak 2023 sayısında, Çin Pekin Üniversitesi’nden araştırmacılar, gezegenin iç çekirdeğinin öteki katmanlara nazaran 2009 civarında dönmeyi durdurduğunu ve tersi tarafta dönmeye başladığını iddia ettiler. Bilindiği kadarıyla yerkürenin en iç kısmı, ayaklarımızın yaklaşık 5 bin kilometre altında bulunuyor. Sıcak demirden yapılmış ve yaklaşık Pluto büyüklüğünde olan bu çekirdek, kendisini çevreleyen sıvı bir dış katman nedeniyle manto ve kabuktan bağımsız olarak dönebiliyor.
Her 35 yılda bir oluyor
Yapılan çalışmada yer alan araştırmacıları, “İç çekirdeğin, Dünya’nın yüzeyine nazaran ‘salıncak’ üzere ileri geri döndüğüne inanıyoruz. Salıncağın bir döngüsü yaklaşık 70 yıl, yani ortalama her 35 yılda bir yön değiştiriyor.” tabirlerini kullanıyor. Çinli bilim insanlarının yapmış olduğu çalışmada iç çekirdeğin hareketlerini takip emeliyle son altmış yıldaki sarsıntılardan gelen sismik dalgalar tahlil edildi. Datalara nazaran emsal bir duraklama ve bilakis dönme olayı 1970’lerin başlarında gerçekleşti. Bir sonrakinin ise 2040’larda olması bekleniyor. Dataların inceleyen çalışma kümesi 1970’lerin başları ile içinde bulunduğumuz devir ortasında emsal bir alaka bulmuş.
Öte yandan Güney Californiya Üniversitesi’nde sismolog olan John Vidale, bu çalışma ile birebir fikirde değil. Vidale, oluşturulan modellerin eldeki dataları tam olarak açıklamadığını düşünüyor. Dünya’nın merkez çekirdeği hakkında birden fazla teori bulunuyor ve şimdi bilim insanları nezdinde ortak bir görüş birliği bulunmuyor. Çünkü elde bulunanlar aslında tamamı sismik datalardan meydana geliyor. Münasebetiyle Dünya’nın içinde olup bitenler hakkında sonlu bilgiler elde edebiliyoruz.
