İlkokulda öğrendiğimiz bilgiye nazaran olağan koşullarda su eksi derecelerde donarken, 100 santigrat derecede ise kaynar. Lakin suyun eksi derecelerde donmasını engelleyen bir faktör var: Antifiriz! Gelin Su ile Antifirizin bağlantısına yakından bakalım.
Su-Antifiriz ve Otomobiller
Otomobillerin motoru aracı yürütecek gücü sağlarken bir yandan da ısı üretir. Motor bloğu içinde devamlı dolaşan su ile motor soğutulurken, motordan aldığı ısı ile ısınan bu su da radyatörlerdeki hava ve fan sayesinde soğutulur. Bu otomobilin olağan soğutma sistemidir. (Kısaca)
Kışın soğuk aylarında, hava sıcaklığı sıfırın altına düştüğünde, otomobilimiz kapı önünde hareketsiz kaldığı vakit bu soğutma suyu da her su üzere donmakta. Depodaki su donunca genişler ve yaptığı basınçla motor bloğunu bile çatlatabilir. Bu olayı önlemek için suyun içine, sıfırın çok altındaki derecelerde bile donmasına mâni olacak “Antifiriz” dediğimiz sıvıyı ek etmemiz gerekir.
İşte su-araba ve antifirizin kıssası burada başlar.
Motorun soğutma suyunun içine ne oranda antifiriz konulacağını, o bölgede olabilecek en düşük hava sıcaklığı belirler. O vakit akla şu sorular gelebilir;
Tam inançlı olması bakımından, soğutma suyunun yerine niye büsbütün antifiriz koymuyoruz? veya Antifiriz oranı yüksek olsa sıcaklık ne kadar düşerse düşsün azamî korunma sağlanmış olmaz mı?
Bu sorulara yanıtımız ise katiyen hayır. Düz mantık yürütüp büsbütün antifiriz koymak mantıklı görülebilir. Lakin belli orandan fazla konulan antifiriz bu sefer de büsbütün zıt reaksiyon veriyor. Suya yüzde 50 oranında katılmış antifiriz -37 derecede donarken, antifirizin kendisi yani saf antifiriz -12 derecelerde donar.
Peki Antifiriz donmayı nasıl engelliyor?
Suyla karışan her şey onun sıfır derece olan donma noktasını düşürür. Yani donma derecesini düşürmek için suya toz şeker, şurup hatta aküdeki asit bile konulabilir. Hepsi de bir dereceye kadar tıpkı fonksiyonu görür lakin konulan bu şeyler araçlara önemli ziyanlar verebilir.
İlk arabalarda şeker ve balın antifiriz olarak kullanılmaları denendi, lakin sonraları alkol kullanılmaya başlandı. Bu sefer de alkolün kaynama noktası düşük olduğundan motor sıcakken problemler çıkardı. O halde ülkü antifirizlerin donmayı önlemesi lakin tıpkı vakitte da suyun kaynamasına sebep olmaması gerekiyordu. Günümüzde bu hedefle “etilen glikol” denilen renksiz kimyasal bir sıvı kullanılıyor.
Suyun içine katılan kimyasalların donmayı tedbire özelliği, suyun ve buzun moleküler yapıları ve antifirizin bu yapılara olan tesirinden ileri geliyor. Bilindiği üzere tüm sıvılarda olduğu üzere suda da moleküller hür ve sistemsiz halde, katılarda (buzda) ise sabit ve düzgün bir yapıdadır. Su donarken evvel moleküllerinin hareketleri yavaşlar sonra da düzgün ve sabit bir konuma gelirler yani kristalleşirler. İşte antifirizin buradaki rolü moleküllerinin su molekülleri ile birleşerek onların buz kristalleri oluşturmalarına mâni olmasıdır.
Peki, öyleyse ortada su yokken antifiriz kendi kendine niye daha çabuk donuyor? Zira suya katıldığında antifirizin su moleküllerine yaptığını su da antifiriz moleküllerine yapıyor. Siz yalnızca antifriz koyarsanız su molekülleri olmayacağından antifiriziniz çabucak donacaktır. Sakın bu yanılgıya düşmeyin.
Donmayı önlemek daha doğrusu geciktirmek iki taraflı çalışıyor. Su da antifirizin donma derecesini düşürür. Sonuç olarak otomobilin soğutma suyuna önerilenden fazla antifiriz konmasının hiçbir yararı yoktur tersine ziyanı vardır diyebiliriz.
Lütfen pahalı bilgilerin olduğu bu cins makaleleri okumanız ve öğrenmesini istediğiniz bireylere paylaşmanız bizleri daha çok motive edecektir. Yorumlarınızı belirtmeyi unutmayın.
