Kan, insan hayatının ön değerli ögelerinden biridir. Yokluğu ya da eksikliği dakikalar içerisinde hayatımızı kaybetmemize neden alabilir. Öte yandan hastalık ve ameliyat üzere durumlarda tek idamesi ise bir donördür. Donörle hasta eşleşmesini mümkün ya da imkânsız kılan, herkesçe de bilinen kan kümeleri bu hususta büyük değer taşır.
Kan kümelerinin belirlenmesinde kırmızı kan hücreleri üzerinde bulunan özel şeker molekülleri belirleyici olur. Molekül tipine ve varlığına nazaran kan kümeleri A, B, AB ve 0 olarak isimlendirilir. A kan kümesine sahip bir şahsa B kümesi kan nakli yapılması halinde, kişinin kanında bulunan antijenler yeni kan hücrelerine saldırarak ölümcül sonuçlar doğurur.
0 kan kümesinde belirleyici rastgele bir şeker molekülü bulunmadığından alıcının bedeni yeni kan hücrelerine yönelik hücum gerçekleştirmez ve böylelikle kan uyuşmazlığının yan tesirleri en aza indirilmiş olur. Bu nedenle 0 kan kümesi genel verici olarak kabul edilir.
Özellikle acil hadiselerde ya da aranan kan kümesinin eksikliğinde genel verici hayat kurtarır. Kanın insan eliyle yapay olarak üretilmesi de şimdi mümkün olmadığından, kan depolarında her türlü kan kümesinden yedeklerin bulunması büyük değer taşır. Fakat, toplum yapısı gereği birtakım kan kümelerine birtakım bölgelerde hayli az rastlanır.
Bethesda Ulusal Sıhhat Enstitüsü araştırmacıları tarafından bu meseleye tahlil olabilecek bir açıklama geldi. Yaygın olarak bulunan A kan kümesinin belirleyici antijenini kan hücrelerinden ayırarak genel vericiye çevirmek isteyen bilim adamları, birinci başlarda ekonomik ve makul bir tahlil bulamamışlar. 4 yıllık çalışma sonrasından bağırsak duvarına tutunarak burada yer alan musin adındaki şekeri tüketen gut bakterisini inceleyen bilim adamları, bu bakterinin enzimlerini denemeye karar vermişler.
Teoride bu enzimlerin şifrelerini içeren insan dışkısındaki DNA’ları ayıran grup, bu DNA kodlarını E. Coli bakterisine aktararak bu enzimlerin sentezlenmelerini sağlamışlar. Sentezlenen enzimleri tek tek deneyen takım istenen sonucu elde edememiş. Lakin, bu enzimlerden ikisini bir ortada kana kattıklarında şekeri ayrıştırdıkları görülmüş. Araştırmacılar, sonuçların dengeli olduğunu ve enzimlerin pratik kullanım açısından umut vaat ettiğini belirtiyorlar.
Henüz araştırmanın tamamlanmadığını belirten Fizyolojist Mohandas Narla, tüm A antijenlerinin yok edilip edilmediğinin teyit edilmesi gerektiğini, ayrıyeten enzimlerin kan hücrelerine ziyan verici diğer tesirleri olup olmadığının araştırılması gerektiğini belirtiyor. Araştırmaların olumlu sonuç vermesi halinde gelişmenin tıp tarihinde çığır açacağı, kan naklinde büyük bir sorunu ortadan kaldıracağı ve kan kaybına bağlı vefatları ölümleri azaltacağı belirtiliyor.
