“Yumurta mı tavuktan, tavuk mu yumurtadan çıkar?” gibi bir sorumuz daha var. Zebralar siyah üzerine beyaz çizgili mi yoksa beyaz üzerine siyah çizgili mi?
Direkt zebra çizgisi olarak geçiştirsek de bunu da bir netleştirelim.
Ayrıca bu çizgilerin onlara ne gibi avantajlar kattığını da öğreneceksiniz.
Zebranın cevabı genetikte gizli!
Önce bir zebraların genetik yapısına bakalım. Aslında zebralar teknik olarak siyah tenli. Fotoğrafta da gördüğünüz gibi bebek zebra koyu renkte.
Fetal gelişim sırasında da bu görünüyor. Zebra embriyoları başlangıçta tamamen siyah deriyle kaplı. Beyaz çizgiler ise pigmentasyon sürecinin bir sonucu olarak sonradan gelişiyor.
Yani zebralar, temelde siyah olan vücutlarının üzerine beyaz çizgiler “boyanmış” gibi görünüyor.
Beyaz ve siyah çizgileri birbirinden ayıran ne?
Zebraların çizgilerinin nasıl oluştuğu ile ilgili bir diğer ilginç nokta ise melaninin yani pigmentin dağılımı. Cilde renk veren melanin pigmenti, zebralarda siyah alanlarda daha yoğun bulunuyor. Beyaz alanların sebebi ise melanin eksikliği.
Beyaz çizgileri bu anlamda pigmentin üretilemediği alanlar olarak da düşünebiliriz. Bu da bizi şu sonuca götürüyor: Zebraların temelde siyah olduğunu ve beyaz çizgilerin bu siyah zemin üzerinde yer aldığını söyleyebiliriz.
Her zebra bireysel olarak farklı çizgi desenlerine sahip.
Nasıl ki bizim parmak izlerimiz benzersiz, aynı durum zebraların desenleri için de geçerli. Bu da onların sürü içindeki kimliklerini belirlemeye yardımcı oluyor. Ancak çizgilerin kesin olarak nasıl ve neden evrimleştiği sorusu ise gizemini koruyor.
Bazı teoriler, çizgilerin vücut sıcaklığını düzenlemeye yardımcı olduğunu öne sürüyor ancak bu hipotezler hâlâ tartışma konusu.
Çizgilerin bazı işlevleri de var.
Sinek ve diğer zararlı böcekleri uzak tutmada bu çizgiler oldukça işe yarıyor. Hatta bunu bir dönem inekler üzerinde de denemişlerdi. İnekleri çizgili boyayıp gerçekten sineklerin daha uzak durduğunu gözlemlediler.
Çizgiler aynı zamanda sürü hâlinde gezen zebraların birbiriyle uyum içinde kalmalarını da sağlıyor. Bu çizgiler birer kamuflaj görevi görüp yırtıcıların dikkatini dağıtıyor.
Görünüşün yanı sıra aslında bu çizgiler sayesinde zebralar hayatta kalma avantajı da kazanmış oluyor.
