Kendinizi yorgun, argın ve uykulu mu hissediyorsunuz? Belki de depresyonda değilsinizdir. Vücudunuz sadece kalsiyuma ihtiyaç duymuş olabilir! Kalsiyum, vücut için hayati öneme sahip olan bir mineral. Kendisi, kemik ve diş sağlığından kas fonksiyonlarına kadar birçok önemli işlevde rol oynuyor. Eksikliği, vücudun yeterli kalsiyum alamaması durumunda ortaya çıkıp ciddi sağlık sorunlarına yol açsa da fazlalığı da bir o kadar zararlı.
Vücut, normal fonksiyonlarını yerine getirebilmek için vitamin ve minerallere ihtiyaç duyar. Bunların eksik olduğu zamanlarda vücudumuz bizlere alarm gibi sinyaller gönderir, bu tip belirtilerde eksikliğini yaşadığımız minerallerden biri de kalsiyum. Peki vücudumuzun kalsiyuma ihtiyacı olduğunu nasıl anlarız? Kalsiyum eksikliği belirtileri neler?
Çocukluğumuzdan beri öğrendiğimiz kadarıyla kalsiyum özellikle süt ve süt ürünleri, yoğurt, peynir gibi süt kaynaklı gıdalarda bol miktarda bulunuyor. Fakat sadece bunlarla sınırlı değil. Bu besinleri yeterli miktarda sağlayamayan vücutta çeşitli belirtiler de baş gösteriyor. Özellikle kemik gelişimi denilince akla gelen kalsiyumun eksikliğinde neler oluyormuş gelin birlikte inceleyelim.
En temelden başlayalım: Kalsiyum nedir? Ne işe yarar?
Kalsiyum, kemik ve dişlerin güçlenmesinde ve sağlıklı bir şekilde gelişmesinde önemli rol oynayan minerallerden biridir. Aynı zamanda kas fonksiyonlarını düzenlemesi ve sinir iletimini desteklemesiyle de tanınıyor. Yetişkinliğe geçtiğimiz evrede kemik erimesi ve hatta kayıplarına bile uğruyoruz. İşte kalsiyumun en temel amacı burada devreye giriyor diyebiliriz, çünkü kendisi kemik gelişimiyle yakından ilgili.
Kemiklerimizde ve dişlerimizde güçlü yapılar oluşturmakla görevli, âdeta ”İnşaat ustası gibidir.” desek yeridir. Ancak bu usta, sadece kemik ve dişlerle sınırlı kalmadan kaslarımızın düzgün çalışmasına, sinirlerimizin iletimine, kanın pıhtılaşmasına ve hücrelerimizin doğru şekilde çalışmasına da yardımcı oluyor.
Peki kalsiyum hangi besinlerde bulunur?
- Süt ve süt ürünleri
- Ispanak, brokoli, pazı gibi yeşil yapraklı sebzeler
- Badem ve fındık
- Sardalya, somon gibi küçük kemikli balıklar
- Tahıllar ve tahıllı ürünler
- Portakal suyu
Bu yüzden, her gün yeterli miktarda kalsiyum almaya özen göstermek, vücudumuzun güçlü ve sağlıklı kalmasının anahtarı olabilir. Çünkü kalsiyum eksikliği, vücudumuzda çeşitli rahatsızlıklar oluşturabiliyor.
Sizde hangileri var? İşte kalsiyum eksikliği belirtileri:
- Kemik erimesi (osteoporoz)
- Kas krampları
- Uykusuzluk
- Çabuk yorulma hissi
- Hassas tırnaklar ve renk değişimi
- Saç dökülmesi
- Zayıf diş eti
Bunların yanında tırnak ve cilt sorunları, kabarık saç, sedef hastalığı, tırnak kırılması, aşırı yorgunluk, enerji düşüklüğü, sürekli uyku hâli, odaklanmakta zorluk çekmek, unutkanlık, baş dönmesi gibi günlük belirtiler de genellikle ciddiye alınmaz. Ancak kalsiyum eksikliği kendini kısa vadede hemen belli etmez, bu yüzden dikkat etmekte fayda var.
Eksikliğinin belirtilerini öğrendik, peki kalsiyum yüksekliği ne gibi belirtiler gösteriyor?
- Böbrek taşları
- Mide bulantısı
- Kabızlık
- Kas ağrıları
- Sık su içmek ve idrara çıkmak
- Depresyon ve sinir hâli
- Unutkanlık
Bu belirtiler, hiperkalseminin başlıca belirtileridir. Kanda kalsiyum yüksekliği, genellikle total kalsiyum seviyesinin 10,5 miligram/dl’nin üzerinde olması olarak tanımlanır. Bu durumun en yaygın nedeni, paratiroid bezlerinin aşırı aktif hâle gelmesiyle meydana gelen hiperparatiroididir.
Kalsiyum yüksekliğinin diğer olası nedenleri arasında kanser, hipertiroidi, lityum, tiazid diüretikler gibi bazı ilaçların kullanımı, aşırı kalsiyum ve D vitamini takviyeleri, dehidratasyon (vücudun susuz kalması), tüberküloz ve sarkoidoz gibi hastalıklar, böbrek hastalıkları, paget hastalığı ve kemik kırıkları yer alıyor.
Peki kalsiyum yüksekliği veya eksikliği nasıl giderilebilir?
Kalsiyum eksikliği ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceği gibi fazlalığı da problemlere yol açıyor. Bu nedenle dengeli bir beslenme planı ve sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları benimseyerek dengede tutmak önemli olandır. Bu tür tedavileri kişi kafasına göre uygulamamalıdır, aksi takdirde her iki durumda da olumsuz sonuçlar doğacaktır.
Kalsiyum yüksekliğinde yapılması gereken daha fazla su içmek ve kalsiyum takviyelerini bırakmak veya duruma göre azaltmak olacaktır. Eksikliğinde ise vücudun verdiği sinyalleri dikkate alarak gereken takviye ve desteğin sağlanması gerekiyor. Sağlığınızı tehlikeye atmamak için düzenli kontrol ve bir uzman doktordan yardım almayı da ihmal etmeyin.
