Basketbol veya voleybol oynayan sporcuların boylarının normalden oldukça uzun olduğunu biliyorsunuz. Ancak kafaları karıştıran bir soru var: Bu sporcuların boyları, basketbol veya voleybol oynadıkları için mi uzun, yoksa tamamen genetik faktörler mi etkili?
Örneğin günlerdir bizi ekranlara bağlayan Filenin Sultanları oyuncularından Melissa Vargas 194 cm, Ebrar Karakurt 196 cm, Zehra Güneş ise 197 cm uzunluğa sahip.
Peki bu sporcuların boyları yaşıtlarına kıyasla en başından beri hep uzun muydu, yoksa voleybol oynamaya başladıktan sonra mı uzamaya başladı? Şimdi yıllardır kafamızı karıştıran bu soruların cevaplarına bakalım.
Aslında bu konu bir hayli tartışmalı.
Bir kişinin boy değişiminin %60 ila %80’i genetiğe, %20 ila %40’ı ise genellikle çeşitli çevresel faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Voleybol ve basketbol oynamak da elbette bu çevresel faktörler arasındadır. Bir diğer yandan Zehra Güneş’in annesi ve babasının da oldukça uzun boylu olması, bu genetik faktörü kanıtlar niteliktedir.
Bazı uzmanlara göre voleybol ve basketbol oynamanın boy uzunluğuna katkı sağlamasıyla herhangi bir ilgisi yoktur. Fakat bu sporlar kişiden kişiye değişiklik göstermekle birlikte, dikey sıçramanın yüksekliğini artırabilir.
Daha yüksek bir dikey sıçramaya sahip olmak, sporcunun daha zor şutlara ulaşmasına yardımcı olur ve saha dışına çıkan topları kurtarmasını büyük oranda kolaylaştırabilir.
Ayrıca bu sporlar kas gücünü ve dayanıklılığını geliştirirken, sporcunun daha iyi sıçramalar yapabilmesine ve sahada daha hızlı hareket etmesine olanak tanır. Yani voleybol ve basketbol oynamak daha başarılı bir oyuncu olmaya yardımcı olabilir.
Bazı araştırmalara göre sporcuların topu karşı tarafa vurmak için zıplaması, boy uzunluklarının artışında oldukça etkilidir.
Sporcuların gerçekleştirdiği sürekli atlama eylemleri beyne sinyaller gönderir ve bu sinyaller de büyüme hormonunu harekete geçirir. Ayrıca omurga ve bacaklara yüklenilmesi, boy artışından sorumlu olan büyüme patlarını uyarır.
Yine onların bu hamleleri organizmalarındaki hücrelerinin kan akışını arttırır, kanlarındaki oksijen seviyelerinin artış göstermesini sağlar ve büyüme plaklarıyla birlikte hipofiz bezlerini uyarır.
Ayrıca bu hareketler sporcuların kemik güçlerini de arttırır.
Yani sporcunun zıplama hareketi, vücuttaki büyüme için gerekli olan kemik dokularının daha fazla üretilmesine yardımcı olur. Tüm bu araştırma sonuçları bir araya getirildiğinde de voleybol ve basketbol oynamanın, boyu uzatma noktasında etkili olduğu söylenebilir.
