Bir düşünün; çevrenizde veya sosyal medyada hiç siyahi bir Down sendromlu görmüş müydünüz? Cevabınız muhtemelen “Hayır.” değil mi?
Bir kromozom bozukluğu olan Down sendromuna sahip kişileri; çevremizde, yolda veya sosyal medyada görmeye oldukça alışığız. Fakat düşününce, gördüğümüz tüm Down sendromlu insanlar beyaz.
Peki neden hiç Down sendromuna sahip bir siyahi görmüyoruz? Irkları ve genetikleri, Down sendromu geliştirmeyi mümkün kılmıyor mu? Hiç mi siyahi Down sendromlu yok?
Öncelikle, Down sendromunu kısaca tanımlayalım.
Vücudumuzdaki en küçük gen paketleri olan kromozomlar; bebeğin, hamilelikte ve doğumdan sonra geliştikçe vücudunun nasıl şekilleneceğini ve çalışacağını belirler.
Tipik insanlarda, 46 adet kromozom bulunur fakat Down sendromlu kişiler, “kromozom 21” adlı fazladan bir kromozomla dünyaya gelir. Kromozom 21, onların beyin ve vücut gelişimini etkileyerek zihinsel ve davranışsal yetilerini de olumsuz yönde değiştirir.
Down sendromu, ırk ayırır mı?
Down sendromu, ırk ayırmaksızın tüm etnik gruplarda görülebilir fakat yapılan bilimsel ve istatistiksel araştırmalar, bu sendromun görülme sıklığının farklı etnik gruplar arasında az da olsa değişiklik gösterebileceğine işaret ediyor.
Down sendromunun görülme sıklığını kültür bile etkileyebilir.
Annenin yaşı, doğacak bebekteki sendromun olasılığını bile değiştirebilir. Annenin yaşının genç olmaması, Down sendromu olasılığını artırabilir.
Bu yüzden farklı etnik gruplarda sendromun sıklığının da farklılık göstermesi, annelerin yaşının etnik gruplara göre değişmesine dayanıyor olabilir.
Yani sendromun etnik gruplara göre farklılık göstermesi aslında gen farklılıklarından kaynaklı değil.
Sandığımızın aksine, beyaz ve siyah insanlarda Down sendromu, hemen hemen eşit derecede yaygın. Coğrafyamızın ve çevremizin çoğunlukla beyaz insanlardan oluşması ve Down sendromunun zaten çok sık görülen bir sendrom olmaması, hiç siyahi Down sendromlu görmememize sebep oluyor olabilir.
Ayrıca Down sendromlu siyahi bebeklerin, beyaz bebeklerle karşılaştırıldığında, istatistiksel olarak, yaşamlarının ilk yılından sonra hayatta kalma şansı daha düşük. Beyaz kadınlara hamilelik ve doğum sırasında verilen ortalama bakım düzeyi, siyahi kadınlara verilenlerden daha yüksek olabilir. Bu sosyoekonomik faktör ve ırkçılık da siyahi Down sendromlu bebeklerin beyazlardan daha az olmasına sebep olabilir.
