Muhtemelen hepimiz, ölümümüzün nasıl olabileceğini veya nasıl olmasını isteyeceğimizi bir kez de olsa düşünmüşüzdür. Bazılarımız için uykuda ölmek çok iyi bir yolken bazıları için çok korkutucudur. Sahiden, neden bazılarımız uykuda ölür?
Uykuda ölmek sizin için endişe verici bir şeyse kaygınızı biraz olsun azaltalım, belirli birkaç durum olmadığı sürece böyle bir şeyin meydana gelme ihtimali epey düşük.
Yani öyle ortada hiçbir şey yokken bir anda gerçekleşmez. Çeşitli nedenleri olabilir ve bu nedenler genellikle 3 organla bağlantılıdır. Bizi uykumuzda öldürebilecek bu organlara bir göz atalım.
Uykuda ölmemize sebep olan organlar hangileri?
Uykuda ölmek genellikle kalp, akciğer ve beyinle bağlantılı. Uyuduğumuz esnada ise bu organlarımızdan birinde bir sorun olduğunu gösteren sinyallere yanıt verme olasılığımız düşüyor.
Ayrıca ayaktayken kalp atışlarımızda bir duraklama hissettiğimizde yere düşüp bayılırız ve bu ses muhtemelen birilerini harekete geçirir ancak uyurken bir şeylerin ters gittiğini gösteren belirtiler ortaya çıkmaz.
Uykuda ölmenin en yaygın sebebi, kalple ilgili.
“Gece ölümü” olarak da bilinen uykuda ölme durumu, yani uyku sırasındaki ani ve beklenmedik ölümlerin gerçekleşmesinin sebebi, %90 oranında kalple bağlantılı.
Bu ölüme yakalanma riski daha yüksek olanlar ise koroner arter hastalığına sahip kişiler, genişlemiş kalp damarına sahip olanlar veya ritim bozukluğuna sahip insanlar olabilir. Ayrıca kalpten kaynaklı gece ölümlerinin %22’si de 22.00-06.00 arasında ortaya çıkıyor.
Gece ölümlerinde akciğerin rolü de yadsınamaz.
Uyku apnesi, hava yollarındaki kasların daralmasını ve kişinin nefes almasının kısa süreliğine durmasını içerir. Bu rahatsızlığa sahip kişiler, oksijen eksikliği yaşadığında kalp atış hızı ile kan basıncı da yükselir ve ölümle sonuçlanabilir.
Uyku apnesi yaşayanların uyku ölümüne rastlama olasılığı ise sahip olmayanlara göre 2,5 kat daha fazla fakat uyku apnesi genellikle tek başına bir ölüm sebebi de değil. Kalp sorunu gibi başka bir durumla tetiklendiğinde ölümle sonuçlanma ihtimali artıyor.
Uykuda ölmeye neden olan bir diğer organımız da beyin.
İnsanların tekrarlayan nöbetler yaşadığı, beyni etkileyen bir durum olan epilepsi de bir uykuda ölüm nedeni olabilir. Fakat bu durum çoğunlukla ilaçlarla kontrol altına alınmamış bir epilepside ortaya çıkar.
Aynı zamanda inme de ani gece ölümlerinden sorumlu olabilir. Felçlerin yaklaşık %25’i, uyku sırasında gerçekleşir. Bir pıhtı veya yırtılmış bir kan damarı, kanın beyne ulaşmasını engellediğinde ortaya çıkabilir. Oksijen kaynağı olmadığında ise beyin hücreleri ölür ve vücudun beyin kontrolünü etkileyen bölgeleri doğru düzgün çalışamaz. Bu da ölüme yol açar.
Peki uykuda ölmemek için ne yapabiliriz?
Kısacası, uykudaki tüm ölümler için “acılıdır” ya da acısızdır” diye bir genelleme yapamayız fakat istisnai durumlar dışında, vücudumuz uyku sırasında olan biteni anlamayıp o anda yanıt veremediği için genellikle acısızdır diyebiliriz.
Doktorların ise uykuda ölüme yakalanmamak için her zamankinden farklı önerdiği ekstra bir şey yok. Hepimizin zaten dikkat etmesi gereken uyku düzeni, düzenli hastane kontrolü ve sağlıklı beslenme gibi faktörler her problemde rol oynadığı gibi burada da riski azaltıyor.
