Elimizi kaynar suya değdirdiğimizde, beynimiz alışılmadık bir şeyle karşılaşır: sıcağa temas ettiğimizde beklendiği gibi yanma hissi yerine, bir an için soğukluk hissederiz.
Sakın evde denemeye kalkmayın! Ama bir düşünün, duşta hiç ayaklarınız çok sıcak suya temas ettiğinde sıcaklık yerine kısa bir süre o serinliği hissetmediniz mi?
Peki, bu nasıl mümkün olabilir? Kaynar derecesinde olan su, nasıl olur da bizi yakmak yerine serinletebilir?
Kabul edelim, vücudumuz bazen bizi epey şaşırtıyor.
Kaynayan ya da çok sıcak bir suyun vücudunuzdan herhangi bir yere temas ettikten sonra temas eden bölgeyi geri çekince bir serinlik hissederiz. Bunu hayal ettiğinizde de yaşamaya başlamış olmalısınız.
Kaynar suyun cildimize temas etmesiyle sinir uçlarımız, hemen yüksek sıcaklığı algılar ve bunu beynimize iletir. Fakat beynimiz, bu tehlikeyi fark etince acı hissini bastırmakla kalmaz ve yanıltıcı bir duygu da ekler.
İşte bu tuhaf his, tam olarak “paradoksal soğukluk”tur.
Derimizdeki sıcaklık reseptörleriyle ilgili olan bu durum, cilt sıcaklığındaki düşüş ve artışlara yön veren reseptörlerle ilgilidir. Deri sıcaklığımız düşerse, soğuk reseptörler; artarsa sıcak reseptörler devreye girer.
Tahmin edeceğiniz gibi sıcak su da sıcak reseptörleri devreye sokuyor. Ancak böyle bir durumda sadece sıcaklık değil, ağrı reseptörleri de uyarılabilir. Bu da o anda acı hissini hissetmememizi sağlar.
Yani basit bir ifadeyle beynimiz, hızlı bir tepki göndererek acı hissini bastırmak için soğukluk hissi verir. Biz de sıcak suyun ‘yakmadığını’ düşünürüz.
