Uçakların kullandığı aletli iniş sistemleri (ILS) güvenli değil ve saldırıya açık

Geçtiğimiz 50 yıl içinde uçmuş olan ister tek motorlu Cessna isterse 600 yolcu kapasiteli jumbo jet uçağı olsun, havaalanlarına inançlı bir halde inmek için telsizlerden yardım almışlardır. Söz konusu aletli iniş sistemleri (instrument landing systems-ILS); GPS ve öbür navigasyon sistemlerinin bilakis uçağın piste olan yatay hizası ve dikey yaklaşma açısı hakkında gerçek vakitli yönlendirme yapabildikleri için hassas yaklaşma sistemleri olarak anılırlar. Telsiz odaklı kelam konusu sistemler, bilhassa sisli ve yağmurlu gece inişlerinde uçağın pist başı ile pist orta sınırına yanlışsız bir formda dokunmasını sağlarlar.

Geçtiğimiz periyotta kullanılmaya başlanan birçok teknoloji üzere, ILS de hacklenmeye karşı bir teknolojiyle donatılmamıştır. Örneğin sistemde kullanılan radyo dalgaları şifrelenmeden kullanılır. Bahsi geçen güvenlik açığı ise içinde bulunduğumuz periyotta pek bir telaş yaratmamıştır. Çünkü sistemi kandırmaya yarayan ziyanlı sinyalleri yaymak için gereken yüksek maliyet ve karşılaşılan zorluklar, bu tıp taarruzları pekte mümkün kılamamıştır. Ta ki bugüne kadar.

Northeastern Üniversitesinde misyon yapan araştırmacıların geliştirdiği ucuz yollu bir hackleme yolu, ILS güvenliği ile ilgili önemli soru işaretleri oluşturacakmış üzere gözüküyor. Neredeyse tüm sivil havalimanlarında kullanılan sistemi 600 dolarlık yazılım tarifli bir telsizle (software defined radio-SDR) hackleyen araştırmacılar, havaalanlarında kullanılan sinyalleri aldatarak pilotların kullandığı seyir aletlerine, uçağın rota dışına çıktığı bilgisini göndertebildiklerini söz etmişler.

Saldırı tekniklerinden birinde araştırmacılar, uçağın dikey alçalma açısının olağana nazaran daha kademeli olduğu sinyalini gönderebildiklerini belirtiyorlar. Bu sayede “uçağın burnunu indir” uyarısı alan pilotun, uçağı erken yere temas ettirebileceği belirtiliyor.

Aşağıdaki görüntüde izlenebilecek başka prosedürde ise pilotun kullandığı “rotadan sapma göstergesine” ziyanlı sinyal gönderen araştırmacılar, gerçek biçimde hizalanmış bir uçağa; aracın pistin biraz solunda kaldığı bilgisini gönderebiliyor.

Buldukları yolun riskleri kapsamında ayrıntılı bilgi almak isteyen araştırmacılar, bir pilot ve güvenlik uzmanına başvurmuşlar. Uzmanlar ise birden fazla vakit bu tıp bir aldatmanın uçağın yere çakılmasına neden olmayacağını tabir etmiş. Neden bu türlü bir karşılık verildiği probleme ise uzmanların cevabı, “Havacılık güvenliğine nazaran ILS sisteminin arıza verebileceği bilinmektedir. Bu sebeple pilotlar bu sistem olmadan misyonlarını yerine getirebilmek ismine ağır eğitimler alır.” olmuş.

Uzman görüşlerinin haricinde, Northeastern işçisinin geliştirdiği teknikle taarruz yapmak için hayli fazla ekipmana muhtaçlık duyuluyor. SDR’a ek olarak gereken yönlendirici anten ve sinyal artırıcı üzere donanımlar, hücum yapmayı planlayan kişi tarafından gizlenmesi pekte mümkün olmayan aygıtlar olarak görülüyor.

Peki gerçek hayattaki riskler nedir?

Uzmanlara nazaran mümkün bir ILS arızası ya da saldırısı durumunda karşılaşılabilecek riskler de yok değil. Örneğin; görüş uzaklığı düzgün olsa bile, süzülüş yoluna (kusursuz iniş için uçakların takip ettiği hayali bir dikey rota) nazaran iniş yapmayan uçukların tespitinin kolay yapılamayacağı belirtiliyor. Üstelik birtakım ağır havalimanları, hava trafiğini aksatmamak için berbat görüş kaidelerinde pisti pas geçmek isteyen pilotların kararlarını öteleme talimatını 50 feet üzere çok düşük bir yükseklikte verebiliyor. “Uçağı indir” talimatı alan pilotun ise görsel referans ve ILS dataları uyuşmadığında, uçağı indirmekten vazgeçmesi için çok kısıtlı bir vakti kalıyor.

Gerçek hayatta yaşanan ILS arızası kazaları da haliyle mevcut. Örneğin 2011 yılında; Singapur havayollarına ilişkin SQ327 sefer sayılı ve 143 yolcu ile 15 kabin çalışanı taşıyan uçak, beklenmedik bir biçimde Münih hava alanına inişine 30 feet kala evvel sola yatıyor daha sonra istikametini sağa çeviren uçak pist orta çizgisini geçtikten sonra pist dışına çıkan uçak, lakin tüm iniş grubu çimlere gömüldüğünde durabiliyor.

Mühih’te gerçekleşen ILS kazası

Uzmanlara nazaran şu ana kadar ILS sinyallerini kandırmak için kullanılan formüller karşı alınmış bir önlem bulunmuyor. Doğrusal olmayan radyo sinyali ile GPS üzere alternatif istikamet bulma tekniklerinin ise birden fazla kablosuz irtibat sinyalleri ile çalışıyor ve bunların da kendi zayıf noktaları bulunuyor. Üstelik yalnızca ILS ve GPS’in yanal (yana doğru) ve dikey yaklaşma kılavuzluğu yapabildiğini tabir eden uzmanlar, günün sonunda ILS’e bir bakıma muhtaç olduğumuzu belirtiyorlar.

Northeastern Üniversitesinde misyon yapan araştırmacı Aanjhan Ranganathan, “ILS’e yapılacak bir hücum için işin içinde ya para ya da güç gösterisi yapmak için bir neden olması gereklidir.” diyor. Araştırmacı, “Olaya savunma açısından bakarsak, bu atakların büyük ziyanlar verebileceğini söyleyebilirim. Bu sebeple ve dünyadaki güç gösterisine istekli insanları da düşündüğümüzde, ILS konusunda önemli önlemler alınmalıdır.” kelamlarıyla olayın ciddiyetine bir kere daha dikkat çekmiş.

Başa dön tuşu