Çeşitli sosyal mecralarda bir tavuğun ya da grup hâlindeki tavukların, hipnoz edildiğine mutlaka rastlamışsınızdır. Bu videolarda genellikle tavukların başı yere oldukça yakındır ve tam göz hizalarından düz bir çizgi çizilir. İşte karşınızda hipnoz olmuş tavuklar (!).
Bu sayede önlerindeki çizgiye dikkat kesilen tavuklar, saniyeler içinde hareketsiz kalır. Oldukça ilginç değil mi? Aslında tavukları bu şekilde transa geçirmenin bir değil birden fazla şekli vardır ve sonuç, zavallı hayvanlar için hep aynıdır.
Peki, bir tavuğun hipnoz edilmesi nasıl bu kadar kolaydır?
Videoda da görüldüğü gibi tavukların saniyeler içinde transa geçmesi, aslında bir hipnozdan ziyade tonik hareketsizliğinin sonucudur.
Hipnozdan oldukça farklı olan tonik hareketsizlik, korkuyu güçlendiren bir tepki olarak tanımlanabilir ve tavuk, bir nevi öleceğine ikna olarak istemsiz bir felçle karşı karşıya kalır. Tonik hareketsizliği, fiziksel kısıtlamaya sebep olur fakat geri döndürülebilirdir.
Aslında çiftçiler ve bilim insanları, 1646’dan beri tavukların bu tepkisine aşinadır. Ayrıca bu reaksiyon, en çok tavuk ve bıldırcın gibi evcilleştirilmiş kuşlarda görülür. Yine 1928’de yapılan bir çalışma, kertenkelelerin ve tavşanların da tonik hareketsizliğe maruz kaldığını ortaya çıkarır.
Hayvanların yanı sıra çeşitli travmatik olaylar sebebiyle, bizler de tonik hareketsizlikle karşı karşıya kalabiliriz. Bu noktada araştırmacılar, travma içinde olan bir grup insanın beyinlerini izledi ve büyük bir kısmının, kalp atışlarında hızlanmalar olduğunu ve tonik hareketsizlik ismi verilen istemsiz bir savunma stratejisi geliştirdiğini ortaya çıkardı.
Biz, tavuklara geri dönelim.
15 saniye boyunca tonik hareketsizliğe maruz kalan tavukların; kalp atışları, solunumları ve vücut sıcaklıkları hızlanırken; ağıllar yerine kafeslerde, küçük sürüler yerine büyük sürülerde ve sürülerinden alınan kuşlarda bu 15 saniyelik süreç, 20-25 saniyeye kadar çıkabilir.
Tavuğun bu trans hâline geçmesi içinse birçok yöntem uygulanabilir. Örneğin salınımlı parmak yönteminde tavuk, düz bir yüzeye yatırılır ve tepesinin yine düz bir şekilde yere baktığından emin olunur. Vücudunun altına bir kanat yerleştirilir ve yan pozisyonda yatması sağlanır.
Devamında el parmaklarından biri, tavuğun gagasının önünde ileri geri hareket ettirilir ve parmak, gaganın uç hizasından gagaya temas ettirilmeden ileri doğru hareket ettirilir.
Almanac isimli eski bir çiftçi tarafından keşfedilen tebeşir çizgisi yöntemi ise tavuğun gagasının, aşağıda olacak şekilde sırt üstü yatırılmasıyla başlar.
Parmak veya bir çubuk kullanılarak yere yaklaşık 30 cm düz bir çizgi çizilir. Böylece tavuk, bu çizgiye dikkat kesilecek ve tonik hareketsizlik gerçekleşecektir.
Bir tavuğu trans hâline getirebilmenin bir diğer yolu ise mimik yöntemidir. Bu yöntem, tavuğun hareketlerinin taklit edilmesi ile mümkün olur. Şöyle ki tavuk, düz bir yüzeye yerleştirildikten sonra kafası, kanadının altına sokulur ve tüm vücudu yanlara doğru sallandırılır.
Sürekli sallanan tavuk sersemler ve bir anda hareket sonlandırılıp yere bırakıldığında, tonik hareketsizliğe geçer. Bu hareketsizlik, genellikle 30 saniye ile 1 dakika arasında sürer ancak tüm bunlar sırasında tavuğun gözlerine bakarsanız, tavuk yaklaşık 3-5 dakika tonik hareketsizlik içinde kalmaya devam edebilir.
Biz yine de tavukları ve diğer hayvanları, bile ve isteye tonik hareketsizliğe maruz bırakmamanızı, aksi takdirde onların bedensel ve zihinsel olarak birçok problemle karşı karşıya kalabileceğini hatırlatmadan geçmeyelim.
