Tavuk yumurtalarının renkleri ne kadar çok çeşitli öyle değil mi? Beyaz, sarımsı, açık kahverengi, koyu kahverengi hatta mavi. Peki bu renk farklılıklarının sebebi nedir?
Yumurtaların renkleri elbette tavukların rengiyle ilişkili değildir. Ne de olsa mavi bir tavuk hiçbir yerde görmedik. O zaman sizce bu renk değişiminde ne etkili olabilir?
Gelin, bu soruların cevaplarını verelim.
Yumurta kabuklarına ait renklerin farklılaşmasında temel etken genetiktir ancak bununla birlikte birkaç çevresel faktör de etkili olur.
Bilim insanlarına göre tavuk yumurtalarının kabuklarında; CPOX , FECH , BCRP , HRG1, FLVCR, SLCO1A2 ve SLCO1C1 isimli 7 farklı gen rol oynar.
En yaygın olan kahverengi ve beyaz yumurtaların renkleri ise protoporfirin ismi verilen organik bir pigmentin üretiminden etkilenir. Biliverdin ve biliverdin-çinko da bir tavuğun, yumurta rengini etkileyebilir.
Fakat yine de en etkilisi protoporfirindir. Genel itibarıyla beyaz yumurtalarda protoporfirin miktarı oldukça az iken kahverengi yumurtalarda bol miktarda bulunur. CPOX geninin yüksekliği, daha fazla protoporfirinojen ve dolayısıyla kahverengi bir kabuk rengiyle sonuçlanır.
Ayrıca farklı tavuk ırkları, belirli bir gen bütüne sahip olduğu için belirli yumurta kabuğu renkleriyle ilişkilendirilebilir.
Örneğin Leghorn tavukları beyaz yumurta bırakırken, Rhode Island Red’ler, populasyondaki genetik çeşitlilik sebebiyle kahverengi yumurta bırakır. Marans tavuklarının yumurtalarının kahverengiliği ise oldukça koyudur.
Yumurta rengi genetikle birlikte; tavuğun yaşı, stres seviyesi, hastalık ve diyet gibi çok sayıda çevresel faktör tarafından şekillenebilir. Kahverengi yumurta yumurtlayan tavukların yiyeceklerindeki demir seviyeleri, oldukça ayırt edicidir.
Yaşlılık, stres ve çeşitli hastalıklar da yumurtaların daha az pigmentasyonlu olmasına neden olabilir.
Ancak beyaz yumurtalar da tavuğun, hasta ya da mutsuz olduğu anlamına gelmez. Aynı şekilde kabuğun rengi de yumurtanın lezzetinde belirleyici değildir.
Ayrıca mavi yumurtalar, bahsettiğimiz tüm genetik kuralların âdeta bir istisnasıdır. Yalnızca Şili’den Araucana tavuğu ve Çin’den Dongxiang ve Lushi tavukları, mavi renkli yumurtalar bırakır ve bunun sorumlusu, Oocyan isimli bir gendir.
Özetle yumurtaların renklerindeki bu farklılıkta, genler ve bazı çevresel faktörler rol oynar. Doğru koşullarda saklandığında ise renkleri ne olursa olsun onları tüketmek, herhangi bir sağlık problemine yol açmaz.
