Gece yatakta uzanmış, tüm ışıklar kapalıyken, bir anda evdeki en ufak çıtırtıyı bile duyduğunuzu fark ettiniz mi? Peki bu durum neden oluyor hiç düşündünüz mü?
Gündüz asla farkında bile olmayacağımız seslerin, geceleri neredeyse dibimizde gibi çıkmasının tabii ki bazı sebepleri var.
Geceleri artık ürkmek yerine sesleri neden bu kadar net duyduğumuzu öğrenince belki bir nebze içiniz rahatlar.
Beynimizin muhteşem uyumu
Karanlıkta daha iyi duymamızın ardında yatan sebep, beynimizin muhteşem uyum yeteneği olarak karşımıza çıkıyor. Beynimiz, çevredeki değişimlere hızlıca adapte olabilme özelliğine sahip.
Görme duyumuz devre dışı kaldığında veya zayıfladığında, diğer duyularımız, özellikle de işitme, daha hassas hâle geliyor. Bu da beynimizin eksik olan bilgi akışını telafi etme çabasından ibaret. Yani karanlıkta, beyin daha fazla dikkatini seslere veriyor ve bu sayede en küçük çıtırtılar bile fark edilir oluyor.
Bu durumu anlamak için biraz da evrimsel geçmişimize bakmak gerekiyor.
Atalarımız, karanlık ve tehlikelerle dolu gecelerde hayatta kalabilmek için keskin duyulara ihtiyaç duyuyorlardı. Görme duyusu yetersiz kaldığında, işitme ve koku gibi diğer duyular devreye girerdi.
Düşmanları tespit etmek ve avlanmak için bu duyuların daha hassas olması büyük avantaj sağlıyordu. Günümüzde, bu evrimsel mirasımızı hâlâ taşıyoruz ve karanlıkta duyularımızın daha hassas hâle gelmesi, hayatta kalma iç güdümüzün bir yansıması oluyor.
Bir diğer önemli faktör de karanlık ortamın genellikle daha sessiz olması.
Gece olduğunda, çevredeki gürültü kaynakları da azalıyor. Trafik, insan konuşmaları ve diğer çevresel sesler minimize oluyor. Bu sessizlik içinde, normalde fark edemeyeceğimiz ince sesler bile dikkat çeker hâle geliyor.
Bu durum aslında şehirde yaşayanlar için bile geçerli. Gece sessizliği, en ufak bir hışırtının bile büyük bir gürültü gibi algılanmasına neden olabiliyor.
Bir diğer önemli nedeni de ses dalgalarının çevredeki etkileri.
Bilimsel açıdan baktığımızda karanlık ve sessiz ortamlarda, ses dalgaları daha az engelle karşılaşıyor. Gündüz vakti etrafta dolaşan insanlar, araçlar ve diğer gürültü kaynakları, ses dalgalarının yayılmasını ve algılanmasını zorlaştırabiliyor.
Gece ise bu tür engellerin azalması, ses dalgalarının daha net ve güçlü bir şekilde kulağımıza ulaşmasını sağlıyor. Bu durum, özellikle düşük frekanslı seslerde belirgin hâle geliyor çünkü bu tür sesler daha uzak mesafelerden bile duyulabiliyor.
Şimdi artık geceleri seslere karşı daha bilimsel açıdan yaklaşabilir, sükunetin sesini dinleyebilirsiniz.
