Kanada McMaster Üniversitesi’nden Profesör Carlos Filipe ve doktorasını yeni tamamlamış bir öğrenci olan Vince Leung önderliğinde yapılan bir çalışmayla, 2 ila 8 °C ortasında ve yalnızca birkaç gün inançla saklanabilen aşıların, 40 °C sıcaklıkta haftalarca, kimilerinin aylarca korunmasının yolu geliştirildi.
Çalışmanın temeli, yeniden vaktinde bir öğrenci olan Sana Jahanshahi-Anbuhi’nin bir markette ağızda çözülebilen şekerlerin pullulan isimli şeker bazlı bir hususla kaplanarak korunduğunu görmesine dayanıyor. Fikrin aşılara uygulanması halinde onları da koruyup korumayacağını görmek isteyen bilim adamları çalışmalara başlamışlar.
İlk olarak çok kırılgan ve ısıya hassas olan uçuk (herpes) ve grip (influenza A) aşıları üzerinde denemeler yapan araştırmacılar, karşımıları bir şeker çözeltisi içinde kurutmayı başarmışlar. 40 °C’de hafatalarca beklettikleri yeni aşıları daha sonra fizyolojik serum içerisinde çözerek farelerde denemişler. Aşıların birinci günkü kadar taze ve fonksiyonunu yerine getirir olduğunu görmüşler.
Uçuk virüsü iki hafta sonra hala tazeliğini ve fonksiyonelliğini korurken, grip virüsü ise üç ay boyunca ısıya dayanabilmiş. Bilim adamları geliştirdikleri tekniği zatüre aşısı ile şimdi deneysel evrede olan ebola aşısı üzerinde de denemişler. Metot her iki aşı için de başarılı sonuç vermiş.
Teknikte, aşı etrafında oluşan şeker sineması, içeriğin havayla temasını önleyerek bozulmasını engelliyor. Trehalose isimli ikinci bir şeker katmanı ise içeriği bir ortada tutarak sıcakta çatlayıp bozulmasının önüne geçiyor. Küçük bir şişe içerisinde serumdan ayrıştırılarak saklanan içerik, 3-5 saniye sallamayla kullanıma hazır hale geliyor.
Salgın hastalıkların önlenmesi ismine çok değerli bir buluş olan yeni tekniğin geliştirilmesi için araştırmacılar fon arayışına girmişler. Mevcut durumda aşıların taşınması için büyük paralar harcanarak “soğuk zincir” kurulduğunu belirten bilim adamları, yeni tekniğe karşı bir ilgisizlik ve atalet olabileceği tasasını taşıyorlar.
