Kimi zaman güldürmekten çok düşündüren, karanlık ve beklenmedik bir espri anlayışı olan kara mizah çoğu insanın konuşmaktan kaçındığı konuları ele alacak kadar cüretkâr olabiliyor. Peki bu cüretkâr mizah anlayışının zekâ ile bir ilişkisi olabilir mi? Bakalım bilim bu konuda ne söylüyor?
2017 yılında yayımlanan “Cognitive and emotional demands of black humour processing: the role of intelligence, aggressiveness and mood” (Kara mizah işlemenin bilişsel ve duygusal talepleri: Zeka, saldırganlık ve ruh hâlinin rolü) isimli makale, insanların kara mizah anlayışına sahip olmasıyla ilgili önemli sonuçlar ortaya koydu.
Araştırma kapsamında, kişilerin zekâ, saldırganlık ve ruh hâli bozukluklarının kara mizah anlayışına sahip olma durumu üzerindeki etkileri tespit edilmeye çalışılıyor.
Detaylara geçmeden önce araştırmanın metodolojisinden bahsedelim.
Araştırma, 76’sı kadın, 80’i erkek olmak üzere, yaş ortalaması 33.4 olan toplam 156 katılımcı üzerine yapılıyor.
Araştırma kapsamında katılımcıların kara mizah anlayışlarını, sözel ve sayısal zekâlarını, saldırganlık durumlarını ve de ruh hâli bozukluklarını ölçmek adına anketler yapılıyor.
Anketler kapsamında elde edilen verilen istatistiksel analizlere tabii tutuluyor.
Peki ya sonuçlar ne diyor? Yüksek derecede kara mizah anlayışına sahip kişilerin sayısal ve sözel zekâ seviyeleri daha yüksek!
Araştırma sonuçları, yüksek, orta ve düşük zekâ seviyesine sahip insanların aynı oranda kara mizah anlayışına sahip olduğunu gösteriyor.
Yani, düşük derecede kara mizah anlayışına sahip kişilerin düşük düzeyde, yüksek derecede kara mizah anlayışına sahip kişilerinse yüksek düzeyde sayısal ve sözel zekâya sahip olduğu saptanmış.
Buna ek olarak, bozuk bir ruh hâline sahip veya agresif kişilerin kara mizahı anlamakta zorlandığı belirtilmiş.
Başka bir deyişle duygusal olarak daha dengeli ve saldırganlık düzeyi düşük olan kişilerin kara mizah anlayışlarının daha fazla olduğu görülmekte.
Eğitim düzeyine göre incelendiğindeyse yüksek eğitim seviyesine sahip insanların kara mizahı daha iyi anladığı ve daha çok sevdiği belirtilmiş.
Özetle, yüksek zekâ ve duygusal denge bu mizah türünün tercih edilmesinde önemli bir role sahip.
Kara mizah anlayışının hem bilişsel hem de duygusal bileşenlere dayandığı ve bu bileşenlerin mizah işleme süreçlerini etkilediği tespit eden bu araştırma, zekâ, ruh sağlığı ve eğitim gibi değişkenlerin karmaşık bir zihinsel süreç gerektiren kara mizah anlayışının üzerinde etkili olduğunu gösteriyor.
Tabii her bilimsel araştırmanın kendi örneklemi kapsamında genellenebileceğini ve de her bilimsel araştırmada olduğu gibi bu araştırmanın da bazı kısıtlara sahip olabileceğini hatırlatarak içeriğimizi noktalayalım.
