33 ila 15 milyon yıl önce kıtalararası yayılan virüs, tüm memelileri vurdu. Üstünden bunca yıl geçmesine rağmen hâlâ biz insanlarda da sinsi sinsi yaşamaya devam ediyor.
Milyonlarca yıl öncesinden kalan virüs; insanlardan şempanzelere, domuzlardan pandalara kadar her hayvanın akrabaları dahil olmak üzere sayısız eski memeliyi vurdu.
Bu tarih öncesi virüs, yaklaşık 15 milyon yıl önce yok oldu ancak DNA’sının aktif olmayan parçaları, günümüze kadar gelmeyi başardı. Bakalım bu virüs neymiş ve hâlâ nasıl bünyemizde yaşamaya devam ediyor?
Genomumuzun neredeyse %8’i, atalarımıza bulaşan retrovirüslerin genetik dizilerinden oluşuyor.
HIV gibi modern olanlar da dahil olmak üzere herhangi bir retrovirüsün, çoğalmak için kendi RNA genomunun bir DNA kopyasını, konakçı hücrenin DNA’sına yerleştirmesi gerekir.
Bu viral genetik materyal, genellikle nesilden nesle aktarılmaz ancak retrovirüsler, DNA’larını gelecek nesillere aktaran yumurta veya sperm gibi germ hücrelerini enfekte etme yeteneğini kazanırsa mümkün olabilir. Retrovirüsler, germ hücrelerine başarılı bir şekilde girerse sonunda bir popülasyonun genomuna yerleşebilirler.
Bunun en başarılı örneklerinden biri ise 15 ila 30 yıl önce yayılan virüs.
2016 yılında bilim insanları, ERV-Fc’nin (15-30 milyon yıl önce yayılan virüs) fosil kalıntıları için 50 memelinin genomunu taradı. Sonucunda domuz, lemur, sincap maymunu, babun, insan, köpek, panda, şempanze, marmoset akrabaları dahil olmak üzere en az 28 tanesinin atalarında virüsün mevcut olduğunu buldu.
Daha da ilginci virüs, tüm bu memelilerin akrabasına tek bir kez bulaşmamış. Türler arasında 20 defadan fazla sıçramış. Kısacası Avustralya ve Antarktika’nın uzak bölgeleri dışındaki her kıtadaki memelerileri etkileyen, kıtalar arası bir salgın meydana gelmiş.
ERV-Fc günümüzde ne durumda?
Günümüzde bu virüsün insan sağlığı üzerinde herhangi bir etkisi olmasa da genetik materyalinin bir parçası, genomumuzda hareketsiz bir şekilde duruyor. Uzmanların söylediğine göre memeli genomları, ERV-Fc benzeri yüz binlerce antik virüs içeriyor.
Ayrıca ERV-Fc gibi retrovirüslerin incelenmesi, HIV gibi günümüz hastalıklarına yaklaşımımız konusunda ilerleme göstermemizi sağlıyor.
